Roli i një gjeni të vetëm në evolucionin e vrapimit njerëzor

Një nga dallimet gjenetike më të vjetra të njohura midis njerëzve dhe shimpanzeve mund të ketë ndihmuar hominidët e lashtë, dhe tani njerëzit modernë, të kenë sukses në distanca të gjata. Për të kuptuar se si funksionon mutacioni, shkencëtarët ekzaminuan muskujt e minjve që ishin modifikuar gjenetikisht për të kryer mutacionin. Në brejtësit me mutacion, nivelet e oksigjenit u rritën në muskujt e punës, duke rritur qëndrueshmërinë dhe duke reduktuar lodhjen e përgjithshme të muskujve. Studiuesit sugjerojnë se mutacioni mund të funksionojë në mënyrë të ngjashme te njerëzit. 

Shumë përshtatje fiziologjike kanë ndihmuar që njerëzit të bëhen më të fortë në vrapimin në distanca të gjata: evolucioni i këmbëve të gjata, aftësia për të djersitur dhe humbja e leshit kanë kontribuar të gjitha në rritjen e qëndrueshmërisë. Studiuesit besojnë se kanë "gjetur bazën e parë molekulare për këto ndryshime të pazakonta te njerëzit", thotë studiuesi mjekësor dhe autori kryesor i studimit Ajit Warki.

Gjeni CMP-Neu5 Ac Hydroxylase (shkurt CMAH) ka mutuar te paraardhësit tanë rreth dy ose tre milionë vjet më parë kur hominidët filluan të largoheshin nga pylli për t'u ushqyer dhe për të gjuajtur në savanën e madhe. Ky është një nga ndryshimet gjenetike më të hershme që njohim për njerëzit dhe shimpanzetë moderne. Gjatë 20 viteve të fundit, Varki dhe ekipi i tij hulumtues kanë identifikuar shumë gjene që lidhen me vrapimin. Por CMAH është gjeni i parë që tregon një funksion të prejardhur dhe një aftësi të re.

Megjithatë, jo të gjithë studiuesit janë të bindur për rolin e gjenit në evolucionin njerëzor. Biologu Ted Garland, i specializuar në fiziologjinë evolucionare në UC Riverside, paralajmëron se lidhja është ende "thjesht spekulative" në këtë fazë.

“Jam shumë skeptik për anën njerëzore, por nuk kam asnjë dyshim se bën diçka për muskujt”, thotë Garland.

Biologu beson se thjesht shikimi i sekuencës kohore kur u shfaq ky mutacion nuk mjafton për të thënë se ky gjen i veçantë luajti një rol të rëndësishëm në evolucionin e vrapimit. 

Mutacioni CMAH funksionon duke ndryshuar sipërfaqet e qelizave që përbëjnë trupin e njeriut.

"Çdo qelizë në trup është e mbuluar plotësisht në një pyll masiv sheqeri," thotë Varki.

CMAH ndikon në këtë sipërfaqe duke koduar acidin sialik. Për shkak të këtij mutacioni, njerëzit kanë vetëm një lloj acidi sialik në pyllin e sheqerit të qelizave të tyre. Shumë gjitarë të tjerë, duke përfshirë shimpanzetë, kanë dy lloje acidesh. Ky studim sugjeron se ky ndryshim i acideve në sipërfaqen e qelizave ndikon në mënyrën se si oksigjeni shpërndahet në qelizat e muskujve në trup.

Garland mendon se nuk mund të supozojmë se ky mutacion i veçantë ishte thelbësor që njerëzit të evoluojnë në vrapues në distancë. Sipas tij, edhe nëse ky mutacion nuk ka ndodhur, ka ndodhur ndonjë mutacion tjetër. Për të provuar një lidhje midis CMAH dhe evolucionit njerëzor, studiuesit duhet të shikojnë qëndrueshmërinë e kafshëve të tjera. Të kuptuarit sesi trupi ynë është i lidhur me stërvitjen, jo vetëm që mund të na ndihmojë t'u përgjigjemi pyetjeve për të kaluarën tonë, por edhe të gjejmë mënyra të reja për të përmirësuar shëndetin tonë në të ardhmen. Shumë sëmundje, si diabeti dhe sëmundjet e zemrës, mund të parandalohen përmes stërvitjes.

Për të mbajtur punën e zemrës dhe enëve të gjakut, Shoqata Amerikane e Zemrës rekomandon 30 minuta aktivitet të moderuar në ditë. Por nëse ndiheni të frymëzuar dhe dëshironi të testoni kufijtë tuaj fizikë, dijeni se biologjia është në anën tuaj. 

Lini një Përgjigju